Tarihçe
Gazi ilköğretim okulu 1918 yılında mektep-i iktidai-ye adıyla açılmıştır.
Diyarbakır'ın Silvan ilçesindeki yapı 1908 yılında inşa edilmiştir. Silvan'ın yerlilerinden olan Sadık (Üstün) beye ait olan bu yapı, Mustafa Kemal Atatürk ün Silvan da bulunduğu sırada (7 Kasım 1916-24 Aralık 1916) karargâh binası olarak kullanılmıştır.
1918 yılında Mektebi İbtidai-ye adıyla eğitim hizmeti vermeye başlayan bu yapı, daha sonra Silvan Merkez Okulu, Gazi İlkokulu ,Gazi İlköğretim Okulu ve en olarak Gazi İlkokulu olarak hizmet vermeye devam etmektedir.
Yapı 2005 yılında Diyarbakır Koruma Kurulu tarafından tescillenerek koruma altına alınmıştır. Cephe özellikleri bakımından yöresel konut mimarisinin izlerini taşırken, plan işleyişi bakımından 1. Ulusal mimarlık dönemi kamu yapıları izlerini taşımaktadır.
Yapı; U planlı, 2 katlı, kırma çatılı, yığma yapım tekniğinde olup, yöresel kalker taştan yapılmıştır. Sokaktan yapıya giriş gösterişli bir taçkapı ile sağlanmıştır. Sokak kapısından ulaşılan aralıktan sonra avluya geçilir. Avlu cephesinden bakıldığında; 2 sivri kemerli eyvan merkez olmak üzere giriş aralığı dışında her iki kolda simetrik bir cephe görülmektedir.
Yapının köşeleri ve pencere aralarındaki söveleri ile kat arasındaki silmeler cephelerde hareketlilik sağlanmıştır. Genelde basık kemerli pencereler ile farklı formlarda tepe pencereleri bulunan yapıda asıl cephe vurgusu yaratan üçgen alın yok olmuştur. Eski fotoğraflarına bakıldığında üst örtünün tamamen kaldırıldığı, bununla birlikte üçgen alın ve saçakları destekleyen özgün payandaların da yok olduğu anlaşılmaktadır.
Özgün taş merdiven kullanılmayarak yerine muhdes bir merdiven ile katlar arasında bağlantı sağlanmıştır. Kat arası, ahşap kirişleme üzeri ahşap kaplamalı döşemeyle geçilmiştir.
İşlevi gereği, yapıya bitişik olarak yapılan ek binalar yapının özgünlüğünün algılanmasını zorlaştır-maktadır. Silvan Gazi İlköğretim Okulu, bölgede gün ışığına çıkmayı bekleyen pek çok yapıdan biridir.